باغ‌ ایرانی یکی از سبک‌های شناخته‌شده طراحی باغ و محوطه در جهان است. وجود عناصر مشخص در باغ‌های ایرانی، این نوع از محوطه سازی باغ را به گونه‌ای متمایز و منحصر به فرد تبدیل کرده است. برخی پژوهشگران قدمت باغ ایرانی را نزدیک به سه هزار سال ذکر کرده‌اند. این سبک خاص و جذاب طراحی محوطه باغ در ایران باعث شده است که امروزه نیز افراد زیادی تمایل داشته باشند که از آن در طراحی حیاط ویلایی و محوطه باغ‌های خود استفاده کنند. اگر شما هم جز این دسته از افراد هستید مطلب امروز هوم استایل را تا پایان دنبال کنید. در این مطلب به بررسی عناصر و ویژگی‌های باغ ایرانی و کاربرد آن‌ها در طراحی یک خانه باغ سنتی می‌پردازیم.

هندسه باغ ایرانی

یکی از ویژگی‌های اصلی محوطه سازی باغ ایرانی توجه به هندسه و تقسیم‌بندی‌های فضایی است. اگر به فکر ساخت یک خانه باغ سنتی هستید، به یاد داشته باشید که بهتر است بخش‌های مختلف در طراحی محوطه باغ، از یک هندسه منظم پیروی کنند. در این باغ‌ها معمولا از زوایای قائمه و اشکال منظم مانند مربع یا مستطیل استفاده می‌شود. طراحی بیشتر این باغ‌ها با تقسیم زمین به چهار بخش آغاز می‌شود. سپس در هر بخش باغچه‌ها، جوی‌ها و مسیرها تعریف می‌شوند. به عبارت دیگر باید در ابتدای کار با توجه به مساحت باغ خود، محل قرارگیری چهار بخش اصلی و باغچه‌ها را در نظر بگیرید. بهتر است بنا نیز در مرکز یا یک سوم انتهایی باغ قرار گیرد.

محوطه-سازی-باغ
تصویر شماره 1 – خطوط مستقیم و زوایای قائمه از اصول هندسی در محوطه سازی باغ‌ های سنتی هستند.

وجود محورهای اصلی در خانه باغ سنتی

ویژگی بعدی وجود دو محور اصلی در باغ‌ها است که بر یکدیگر عمود هستند. یکی از محورها از ورودی آغاز شده و تا انتهای باغ ادامه می‌یابد. این محور معمولا نقش خط تقارن را ایفا می‌کند. محور دیگر عمود بر محور اول است و معمولا در دو طرف بنا قرار می‌گیرد. در خانه باغ های سنتی نیز می‌توانید از همین محورهای اصلی استفاده کنید. تعدادی محور فرعی نیز برای دسترسی راحت‌تر به تمام بخش‌های باغ در نظر بگیرید.

استفاده از آب در طراحی محوطه باغ

یکی از عناصر شاخص در طراحی باغ‌های سنتی ایران، آب بوده است. وجود جوی‌ها و حوض‌ها در خانه‌های قدیمی گواه این موضوع است. آب به ویژه در مناطق گرم و خشک باعث ایجاد خنکی و رطوبت در حیاط‌ها و باغ‌ها می‌شود. علاوه بر این صدای جریان آب نیز به ایجاد آرامش‌ بیشتر در محیط کمک می‌کند. در خانه‌های امروزی با سبک سنتی می‌توانید از آبنماها به منظور افزودن عنصر آب به طراحی محوطه استفاده نمایید.

طراحی-محوطه-باغ
تصویر شماره 2 – وجود حوض‌ها، جوی‌های آب و همچنین آبنماها به تلطیف هوای محوطه کمک می‌کنند و به همین علت در طراحی محوطه باغ جایگاه ویژه‌ای دارند.

نمای خانه باغ سنتی

نکته دیگری که در محوطه سازی باغ سنتی اهمیت دارد، نمای خانه باغ است. در این مورد باید به تناسب و هماهنگی سبک نما با محوطه توجه داشته باشید. یک نماسازی مدرن یا کلاسیک برای ساختمان ویلای شما در یک باغ سنتی اصلا مناسب نخواهد بود. به همین علت باید در طراحی نمای خانه باغ سنتی نیز عناصری در همین سبک به کار ببرید. نماهای آجری و استفاده از شیشه‌های رنگی در بازشوها از جمله مواردی هستند که ظاهری سنتی به نمای خانه شما خواهند داد. کاشی‌ها نیز از جمله مصالح پرکاربرد در خانه‌ باغ های سنتی هستند که هم در نما و هم به عنوان پوشش کف استفاده می‌شوند. به کار بردن گچبری‌های ظریف در نماسازی نیز از روش‌های دیگر طراحی نماهای خانه باغ سنتی است.

نمای-خانه-باغ-سنتی
تصویر شماره 3 – یکی از مصالح محبوب و پرکاربرد در نمای خانه باغ سنتی، آجر است که به فضا حس گرما و صمیمیت می‌بخشد.

نور و سایه در طراحی خانه باغ سنتی

بازی نور و سایه یکی دیگر از ویژگی‌های قابل توجه معماری و محوطه سازی ایرانی است. در طراحی باغ‌ها و باغچه‌ها سعی می‌شود که درختان و گل‌ها به گونه‌ای کاشته شوند که در مسیرها سایه ایجاد کنند. به این ترتیب معماران گرمای تابستان را تعدیل می‌کنند. همچنین سایه شاخه‌ها و برگ‌ها روی زمین نیز جذابیت بصری باغ را افزایش خواهد داد.

فضای سبز در محوطه سازی

معماران در طراحی باغ‌های ایرانی سعی می‌کرده‌اند با وارد کردن عناصر مختلف از جمله گیاهان، ارتباط با طبیعت را حفظ کنند. همان‌طور که اشاره شد وجود درختان و گل‌ها در باغ‌های سنتی، باعث تعدیل هوا و ایجاد سایه می‌شود. از جمله درخت‌های پرکاربرد در محوطه سازی می‌توان به سرو، کاج و نارون اشاره کرد. این درختان معمولا در دو طرف مسیرها کاشته می‌شوند و دالانی سبز در باغ به وجود می‌آورند. همچنین در این باغ‌ها سعی می‌شود که از گل‌های خوشبو و معطر در تمام باغچه‌ها استفاده شود.

مبلمان در فضای بیرونی خانه باغ سنتی

 آخرین موردی که در این مطلب مورد بررسی قرار می‌دهیم، نوع مبلمان رایج در باغ‌های سنتی است. در بسیاری از این باغ‌ها، از تخت‌های چوبی برای نشستن و صرف غذا استفاده می‌شود. بر روی این تخت‌های سنتی معمولا کوسن‌ها و قالیچه‌های پر نقش و نگار قرار می‌دهند. مبلمان حصیری نیز یکی دیگر از انواع مبلمان مناسب در فضاهای سنتی است که به خوبی با فضا هماهنگ می‌شود.  

تخت روز حصیری بورنووی مدل میلان
تخت روز حصیری بورنووی مدل میلان

در مطلب امروز عناصر و ویژگی‌های شاخص باغ‌ ایرانی و چگونگی طراحی خانه باغ سنتی با توجه به این عناصر را بررسی کردیم. اگر به دنبال تجهیزات و مبلمان محوطه باکیفیت و خوش ساخت برای ویلای خود هستید، حتما از بخش محوطه سازی و همچنین بخش تجهیزات فضای باز وبسایت ما دیدن فرمایید. در این دو بخش انواع وسایل مورد نیاز برای محوطه سازی را مشاهده و در صورت ثبت سفارش در زمانی کوتاه دریافت خواهید کرد.