اولین بخشی که در مواجهه با یک ساختمان توجه ما را به خود جلب می‌کند کدام است؟ بله اولین قسمتی که دیده می‌شود، نمای بیرونی ساختمان است. به همین علت طراحی نمای ساختمان اهمیت ویژه‌ای در معماری دارد. البته این بخش تنها از نظر زیبایی‌شناسی مهم نیست، بلکه نقشی عملکردی نیز ایفا می‌کند و علاوه بر تفکیک فضای داخلی از فضای بیرونی، می‌تواند به عنوان یک عایق نیز عمل کند. از گذشته تا امروز انتخاب و طراحی نمای بیرونی ساختمان همواره از جایگاه خاصی برخوردار بوده است. این اهمیت باعث شده است که سبک‌های مختلفی برای طراحی نما به وجود آیند که هر یک خصوصیات و ویژگی‌هایی دارند. در مطلب امروز هوم استایل به جزئیات این سبک‌ها و همچنین انواع متریال‌های نما خواهیم پرداخت. تا پایان این مطلب ما را همراهی کنید.
سبک طراحی نمای بیرونی ساختمان
سبک‌های بسیار زیادی برای طراحی نما وجود دارند. اما مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان به طور کلی به سه دسته تقسیم کرد، که عبارتند از:
- نمای کلاسیک و نئوکلاسیک
- ساختمان با نمای سنتی
- نمای ساختمان مدرن
در ادامه ویژگی‌های هر یک از این سبک‌ها را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
نمای ساختمان‌های کلاسیک و نئوکلاسیک
نمای کلاسیک شامل دو سبک یونانی و رومی است و قدمت آن به یونان و روم باستان می‌رسد. نماهای کلاسیک امروزه نیز در سراسر جهان دیده می‌شوند و معماران زیادی از این دو سبک در کارهای خود استفاده می‌کنند. نماهای کلاسیک امروزی برگرفته از معماری کلاسیک رومی و یونانی است و ویژگی‌هایی مشابه آن‌ها دارد. یکی از اصول مهم در سبک کلاسیک، تقارن است. اجزا مختلف نما در سبک کلاسیک معمولا نسبت به یک محور، به صورت متقاوت طراحی می‌شوند. همچنین وجود تناسبات بزرگ مقیاس، در عناصر گوناگون نیز از دیگر شاخصه‌های نماهای کلاسیک می‌باشد.
وجود ستون‌ها در نما نیز ویژگی دیگری است که در سبک‌های یونانی و رومی مورد توجه بوده است. بر روی این ستون‌ها خطوط و جزئیاتی طراحی می‌شده است و سرستون‌ها نیز دارای تزئینات خاص خود بوده‌اند.
در این سبک، نمای ساختمان سنگ به وفور دیده می‌شود. سنگ نما به ایجاد حس شکوه و عظمت که یکی از ویژگی‌های سبک کلاسیک است، کمک می‌کند. بنابراین می‌توان گفت که سنگ، یکی از مصالح اصلی در طراحی این نوع نمای ساختمان می‌باشد.
طراحی ورودی‌های مجلل نیز ویژگی دیگری است که در طراحی کلاسیک باید مورد توجه قرار دهید. همچنین در این سبک در حاشیه بازشوها از قوس‌های تزئینی استفاده می‌شود.
سبک نئوکلاسیک
می‌توان گفت که سبک نئوکلاسیک در واقع همان سبک کلاسیک است که به شکل امروزی طراحی شده است. این سبک در سال‌های اخیر و به علت علاقه افراد به نماهای کلاسیک به وجود آمد. ویژگی‌ها و عناصر به کار رفته در طراحی نمای نئوکلاسیک بسیار شبیه به نماهای یونانی و رومی است. تفاوت اصلی آن‌ها در ساده‌تر بودن نماهای نئوکلاسیک است که با زندگی امروز تطبیق بیشتری دارد.
- ویژگی‌های نماهای کلاسیک و نئوکلاسیک به طور خلاصه عبارتند از:
- وجود تقارن در طراحی نمای ساختمان
- وجود ستون‌ها و سرستون‌های تزئینی و همراه با جزئیات
- استفاده از قوس‌ها در حاشیه درها و پنجره‌ها
- ورودی‌های مجلل و لوکس
- نمای سنگی
طراحی نمای سنتی
سبک دیگری که در طراحی نمای بیرونی ساختمان و به ویژه نمای ساختمان ویلایی بسیار محبوبیت دارد، سبک سنتی است. در این سبک، معماران با ایده گرفتن از المان‌ها و عناصر معماری سنتی، به طراحی نماها می‌پردازند. بنابراین در سبک سنتی شاهد استفاده از عناصری مانند قوس‌ها و طاق‌ها هستیم. همچنین در طراحی این نماها، مصالح سنتی مانند آجر، چوب، سنگ و کاشی به کار می‌روند و حس و حالی قدیمی و روستایی به بنا می‌بخشند.
بنابراین ویژگی‌های نماهای سنتی به طور خلاصه عبارتند از:
- به کار بردن المان‌های معماری سنتی ایران مانند قوس‌ها، سه دری و پنج دری
- استفاده از مصالح طبیعی و بومی
- توجه به اقلیم در طراحی
نمای ساختمان مدرن
طراحی مدرن در معماری به دهه‌های اول قرن بیستم بازمی‌گردد. برخلاف سبک کلاسیک که با جزئیات و پیچیدگی در طراحی همراه بود، طراحان سبک مدرن سعی می‌کنند که از احجام و خطوط ساده و مینیمال در بناها استفاده کنند. در واقع زیربنای طراحی مدرن را می‌توان سادگی، کارآیی، ظرافت و توجه به عملکرد دانست. از دیگر ویژگی‌های نمای ساختمان مدرن می‌توان به کاربرد خطوط مستقیم عمودی و افقی در طراحی نما و پلان اشاره کرد. بنابراین وجود ریتم‌های عمودی و افقی در نما یکی از شاخصه‌های مهم در نمای ساختمان مدرن است.
استفاده از مصالح جدید مانند بتن‌های پیش‌ساخته نیز از ویژگی‌های طراحی نماهای مدرن است. برخلاف نماهای کلاسیک، در نماهای مدرن، وجود تقارن اهمیتی ندارد و به ندرت دیده می‌شود. مهم‌ترین خصوصیات نماهای مدرن در ادامه به صورت خلاصه آورده شده‌اند:
- تاکید بر خطوط صاف و مستقیم
- استفاده از مصالح و پالت‌های رنگی خنثی
- پنجره‌های بزرگ و وسیع
- ترکیبات نامتقارن در طراحی نمای ساختمان
- عدم وجود تزئینات و جزئیات و توجه به سادگی در نماهای مدرن
شیوه‌های نوین اجرای نما
علاوه بر سبک، مورد دیگری که در طراحی نما قابل بررسی است، شیوه اجرای آن است. در گذشته شیوه‌های اجرا، شامل استفاده از ملات و همچنین اسکوپ یا قلاب‌هایی برای اتصال بهتر مصالح به دیوار بود. این شیوه‌ها امروزه نیز برای مصالحی مانند آجرنما و سنگ نما به کار می‌روند. اما پیشرفت تکنولوژی باعث به وجود آمدن شیوه‌های نوینی در اجرای نما شده است. در ادامه به سه شیوه از پرکاربردترین سیستم‌های جدید در اجرای نما اشاره می‌کنیم.
نماهای خشک
همان‌طور که گفته شد، در گذشته و بسیاری از ساختمان‌های امروزی از ملات برای اتصال مصالح نما استفاده می‌شود. اما امروزه برای مصالحی مانند سنگ و آجر سیستم‌های اجرای خشک برای نماها به کار گرفته می‌شوند. در این روش از ملات استفاده نمی‌کنند و آجرها یا سنگ‌ها را بر روی ریل‌هایی که به دیوار اصلی متصل شده‌اند، قرار می‌دهند.
نماهای سبک
نماهای سبک نوعی شیوه اجرای نما هستند که در واقع شکل خاصی از طراحی را نیز به همراه دارند. این نوع نماها به دیوارها و به اصطلاح سفت‌کاری ساختمان متصل می‌شوند و بار نما را تحمل می‌کنند. توجه داشته باشید که این نماها نقشی در تحمل بار بنا ندارند.
نمای کرتن وال نوعی نمای سبک است که در آن از شیشه و فلز استفاده می‌کنند. برای اجرای کرتن وال، ابتدا شاسی‌کشی‌های فلزی انجام می‌شود. سپس شیشه‌ها بر روی این شاسی‌ها نصب می‌گردند. مزیت استفاده از کرتن وال این است که وزن نما بر سازه ساختمان تحمیل نمی‌شود و بار آن بر خود نما وارد می‌گردد.
به طور کلی می‌توان گفت که نماهای سبک، نصب ساده و سریعی دارند و بار اضافه‌ای بر بنا تحمیل نمی‌کنند. به همین علت استفاده از آن‌ها در ساختمان‌های بلند اداری بسیار مورد توجه است.
نماهای پیش ساخته
روش جدید دیگری که در اجرای نماها به کار می‌رود، استفاده از پنل‌های پیش ساخته است. این نوع نما از مدول‌های آماده تشکیل می‌شود. در زمان اجرا این مدول‌ها یا پنل‌ها را به یکدیگر متصل می کنند. از مزایای اصلی این نوع نما سرعت بالای نصب و همچنبن سادگی اجرای آن است. از معایب آن نیز می‌توان به محدود بودن گزینه‌های طراحی اشاره کرد.
مصالح پرکاربرد در طراحی نمای ساختمان
تا اینجای مطلب در رابطه با سبک‌های مهم و همچنین شیوه‌های اجرای نما صحبت کردیم. اما نکته اساسی دیگر در این زمینه، مصالح قابل استفاده و پرکاربرد است. نکته مهم در رابطه با انتخاب متریال نما، علاوه بر زیبایی و جذابیت ظاهری، دوام و مقاومت مناسب در برابر عوامل محیطی است که در هنگام خرید باید مورد توجه قرار دهید. در ادامه، نماها را از نظر مصالح بررسی خواهیم کرد.
نماهای آجری
آجر یکی از مصالحی است که از هزاران سال پیش تا به امروز به اشکال گوناگون در معماری مورد استفاده قرار می‌گرفته است. معماران با به کار بردن آجر نما در طراحی نمای ساختمان، امکان ایجاد الگوها و طرح‌های متنوعی را خواهند داشت. از انواع آجرنما می‌توان به آجرنمای نسوز، آجرنمای سنتی، آجر رستیک و همچنین آجر شیل اشاره کرد. از آجر می‌توان هم در نمای ساختمان مدرن و هم در سبک‌های روستیک و سنتی استفاده کرد.
اگر برای طراحی نمای ساختمان ویلایی یا آپارتمان خود به دنبال ایجاد حسی نوستالژیک و زیبا هستید، آجر گزینه مناسبی برای شما خواهد بود.
نمای ساختمان سنگ
سنگ نما گزینه محبوب دیگری در طراحی نمای بیرونی ساختمان است. سنگ تراورتن و گرانیت از جمله سنگ‌های پرکاربرد در طراحی نما هستند که به ویژه در نماهای کلاسیک و نئوکلاسیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. از مزایای نمای ساختمان سنگ می‌توان به جذابیت و شکوه ظاهری، تنوع رنگ و مقاومت بالا اشاره کرد. برای داشتن ظاهری مجلل در طراحی نمای ساختمان ویلایی یا آپارتمان، سنگ نما انتخاب بسیار مناسبی خواهد بود.
نماهای سیمانی
متریال دیگری که در طراحی نما و به خصوص در طراحی نمای ساختمان ویلایی مورد توجه قرار گرفته است، سیمان سفید است. نمای سیمانی مقاومت خوبی در برابر حرارت دارد و سرعت اجرای آن نیز بالا است. از مزایای دیگر آن می‌توان در دسترس بودن و سهولت اجرا را نام برد.
شیشه در نمای ساختمان
شیشه در تمام انواع نماها به کار می‌رود. اما با توجه به سبک طراحی مقدار استفاده از آن تغییر می‌کند. در سبک مدرن، میزان استفاده از شیشه بسیار بیشتر از سبک‌های کلاسیک و سنتی است. پنجره و در نتیجه شیشه بیشتر در نما به معنی نور بیشتر در فضاهای داخلی و همچنین تهویه مناسب‌تر و بهتر است. امروزه در بناهای مختلف مسکونی، تجاری و اداری از شیشه‌های دو جداره و رفلکس استفاده می‌کنند. به این ترتیب علاوه بر تامین نور فضاهای داخلی، سر و صدای بیرون نیز کاهش می‌یابد، در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی می‌شود و همچنین دید از بیرون به داخل بنا نیز کنترل می‌گردد.
در این مطلب سعی کردیم جزئیات و ویژگی‌های مربوط به انواع نمای بیرونی ساختمان را بررسی کنیم. به این منظور انواع نماها را از سه جنبه شامل سبک، شیوه اجرا و متریال، مورد مطالعه قرار دادیم. نمای بیرونی مانند یک لایه محافظ برای ساختمان است که از نظر زیبایی‌شناسی نیز اهمیت دارد. آشنایی با جنبه‌های مختلف آن به شما در انتخاب و طراحی بهتر نمای ساختمان ویلایی و آپارتمان کمک خواهد کرد. در بخش اجزای ساختمان فروشگاه آنلاین هوم استایل می‌توانید ابزارها و متریال‌های باکیفیت نما را به سادگی و در زمانی کوتاه خریداری نمایید.
